Het moet een drietal jaren geleden zijn toen ik een lezing volgde van Philippe Van Parijs, filosoof en economist, aanhanger van het utopisch denken. In een gesprek achteraf pleitte ik voor een nieuwe staatshervorming met de voornaamste bevoegdheden voor de tien provincien. 'Je wilt terug naar de middeleuwen, naar de tijd van de verenigde provincien', zei hij. 'Dat is niet realistisch, omwille van het Vlaams Nationalisme'.
Lang voor het uitkomen van het uitstekende boek van Bart Van Loo,De Bourgondiers, gingen we terug naar 1430. 'Toch ook een vorm van utopisch denken', zei ik. De prof keek me indringend aan, even van zijn stuk gebracht.
Wat is realistisch, Wie kon in 1900 weten dat in 1969 de mens zou landen op de maan?
Groot was dan ook mijn verbazing toen er enkele weken geleden in De Standaard een opiniestuk verscheen van hoogleraar Filip Reyntjens, met als titel de provincies als deelstaten. Geen tien, maar twaalf, inclusief de Duitstalige Gemeenschap en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Geen Vlaamse en Waalse gemeenschap meer. Provincies met zeer uitgebrede bevoegdheden ,meer dan de huidige deelstaten. Het federaal recht gaat voor op het provinciaal recht. Er moeten geen nieuwe structuren opgericht worden.
Wel geen Vlaanderen of Wallonie meer. Gedaan met het wij-zij verhaal. Meer dan 200 parlementariers en 15 ministers minder, wat een besparing.
Geloof of geloof het niet, dit staatsmodel kan, meer nog, het bestaat al. Het kantonnaal model in Zwitserland is er een mooi voorbeeld van. Meer kans op burgerparticipatie en basisdemocratie.Het is dat het zo moet zijn, ook daar hebben ze zelfs vier talen : Frans, Italiaans en Duits, en Reto-Romaans.
Laten we wel wezen, het regionaal model is aan het einde van zijn latijn.In 1980 klonk het nog, wat we zelf doen, doen we beter. Er was hoop, Flanders Technology, weet je nog. Nu 40 jaar later klagen we over de bureaucratie en overdaat aan Vlaamse regelgeving. Nu zien we dezelfde machtshonger, dezelfde particratie. Steeds meer stilstand ook. Blokkage als een bewuste strategie, wie zal het zeggen.
Walter Zinzen schreef het onlangs : 'Nu wil onze toekomstige Vlaamse regeringsleider dat alle regeringen uit dezelfde partijen zijn samengesteld. Waarom was het federalisme dan nodig?'.
Als we Lode Wils , dokter in de geschiedenis, en notoir kenner van de Vlaamse beweging, mogen geloven is Vlaanderen pas ontstaan na 1830 als revanche van de WOI en WOII collobarateurs. Het graafschap Vlaanderen was heus niet zo groot. De toenmalige strijd tussen de Fransen en de Vlamingen was eigenlijk een strijd tussen de oude adel, de edelen, en de nieuwe machthebbers, de notabelen van de stedelingen.
De terechte strijd tegen onderdrukking en voor culturele ontvoogding werd er één van Vlaamse identiteit en Natievorming.Straffe kost.
Ome Rik en utopisch denken. Een goed huwelijk.
Zeker op de nationale feestdag.